برخی از جامعه‏شناسان، تمدن را به «پیچیدگی» تعریف کرده‏اند؛ پیچیدگی در روابط، وسایل، روشها و... . دست کم از سه سده پیش تاکنون، جوامع اسلامی در پس آشنایی و رویارویی با غرب، دستخوش نوعی پیچیدگی شده است که پیش از این، نمونه‏اش را تجربه نکرده بود. از اولین آشنایی با غرب، چیزی نگذشت که بسیاری از بزرگان قوم شرق دریافتند که غرب، در پس این چهره بظاهر مترقی و پیشرفته‏اش، بسیار ددمنش و چپاولگر است و در یک کلام، غربِ استعماری است. به تبع این دریافت زیرکانه، این سؤال پیش آمد که خاستگاه این خصیصه استعماری در غرب چیست؟ جغرافیا، نژاد، ابزار جدید، علم نویت یا چیز دیگر؟ در پاسخ به این سؤال ـ تا آنجا که به این نوشتار مربوط می‏شود ـ از جانب طیف گسترده‏ای دست‏کم در خصوص علم و ابزار غربی این عقیده ابراز و دفاع شد که ابزار و علم خنثی بوده و به خودی خود نه خوب است و نه بد، بلکه آنچه آنها را به خوب و بد تقسیم می‏کند، چگونگی استفاده از آنها می‏باشد و از آنجا که این ابزار برای اهداف خاصی ساخته شده‏اند و غالبا در محدوده آنها عمل می‏کنند، به راحتی خواهیم توانست ابزار دارای اهداف خوب و بد را شناسایی و آگاهانه از آنها استفاده کنیم. این نوشتار در صدد تبیین و توصیف این دیدگاه غالب است که اعتقاد دارد غرب جدید نه یکسره خوب و نه یکسره بد است، بلکه مؤلفه‏ها و عناصر خوب و بد در آن یافت می‏شود و در فرایند نسخه‏برداری و تقلید از غرب باید دست به گزینش آگاهانه زد؛ بدین معنی که خوبی‏های غرب را فرابگیریم و بدیهایش را رها کنیم.